Hebt u ook weleens in een museum voor een hoop karton, drie vodden en vuilbak gestaan, niet wetende of dat nu één van de kunstwerken was, of gewoon een hoop karton, drie vodden en een vuilbak die daar toevallig lagen?
En àls het een kunstwerk bleek te zijn, was het dan ook écht kunst, of gewoon een flauwe en ondertussen al flink belegen grap van een ‘kunstenaar’ die het ‘kunst’ heeft genoemd.
De oorzaak (of de schuld) van die verwarring ligt bij Marcel Duchamp: sinds hij meer dan een eeuw geleden een fietswiel en een urinoir tot kunst bombardeerde, staan veel mensen argwanend of zelfs afwijzend tegenover hedendaagse kunst.
Ook kunsthistoricus dr. James Fox is een scepticus over conceptuele kunst, maar wil de kunstenaars in deze documentaire met open vizier en dito geest tegemoet treden, om te ontdekken of er misschien toch iets inzit.
Fox begint zijn zoektocht met de aankoop van een kunstwerk van Martin Creed, winnaar van de gerenommeerde Turner Prize en één van Engeland bekendste hedendaagse kunstenaars: het kunstwerk blijkt een door Creed gevouwen papieren prop te zijn, die (in beperkte oplage, uiteraard, en voorzien van een echtheidscertificaat) voor 180 pond verkocht wordt…
Creeds idee lijkt niet meer dan een flauwe doordruk van wat de Italiaanse conceptuele kunstenaar Piero Manzoni in 1961 al deed: zijn kaka in een 90 doosjes doen, die presenteren als ‘Artist’s Shit’, en de doosjes vervolgens verkopen tegen dezelfde prijs per kilo als goud.
Wie die ‘Artist’s Shit’ toen kocht, deed overigens een uitzonderlijk goede zaak, want de laatste keer dat een doosje van Manzoni’s shit bij veilinghuis Christie’s onder de hamer ging (in 2015) werd er door een koper maar liefst 182.000 pond voor neergeteld.
De Amerikaanse performance artist Chris Burden ging nog verder: die liet zichzelf tijdens zijn performances Jezus-gewijs nagels door de handen slaan, kroop in bloot bovenlijf door glas en liet zichzelf beschieten met een geweer.
Anderen – zoals Christian Jankowski – lijken op het eerste zicht dan weer meer practical jokers, met een arsenaal aan ontregelende, anarchistische en mediagenieke grappen.
Het is in die wondere wereld van conceptuele en performance artists dat James Fox zich laat onderdompelen, om bij de artiesten zelf te ontdekken of de keizer al dan niet kleren aanheeft.
Volg deze boeiende ontdekkingstocht hier:
Art & Film loopt zoals altijd in samenwerking met Academie Mechelen.
