Misschien wel het meest iconische en meest invloedrijke (en zéker het meest beruchte en het meest omstreden) kunstwerk van de twintigste eeuw is ‘de pisbak van Marcel Duchamp‘: een urinoir uit een sanitairwinkel met een handtekening erop.
Officieel heet het werk ‘Fountain’, en werd het – ondertekend door ene ‘R. Mutt‘ – in 1917 ingezonden voor een avant-garde-expo in New York.
Het werd uiteindelijk overigens niet eens tentoongesteld op de expo, en het ‘origineel’ – voor zover een readymade origineel kan zijn, uiteraard – raakte al snel verloren.
Als u dus ooit ‘Fountain’ in een museum zag, gaat het om één van de vele replica’s die Duchamp jaren later liet maken.
Maar over de replica-urinoirs van Duchamp gesproken: was die Duchamp wel de échte bedenker van het originele, wilde en geniale idee om een urinoir als kunstwerk tentoon te stellen? Of was ‘zijn’ readymade al gemaakt door een andere kunstenaar?
Want de laatste jaren duikt steeds vaker de theorie op dat ‘Fountain’ helemaal geen bedenksel uit de koker van Duchamp was, maar wel van ene barones Elsa von Fretyag-Loringhoven: een dame die in de New Yorkse kunstkringen vertoefde, daar met een baron trouwde, en er met Duchamp bevriend raakte.
En die het dadaïsme in de praktijk toepaste door rond te wandelen in zelfgemaakte outfits van gevonden blikjes, kapotte banden en verlepte groenten.
Haar naam verdween helemaal tussen de plooien van de kunstgeschiedenis, en bewegende beelden van haar zijn er amper, maar Duchamp schreef in een later
opgedoken brief wel dat zij het werk inzond…
In aanwezigheid van Koenraad Tinel en regisseur Sam Debaecke
Een Art & Film-vertoning
in samenwerking met Academie Mechelen.
—-
Zowel het levens- als het artistieke verhaal van kunstenaar Koenraad Tinel (Gent, °1934) zijn op zijn zachtst opmerkelijk te noemen.
Tinel werd geboren in een artistieke familie (vader is beeldhouwer, moeder pianiste), maar dan wel één die gepassioneerd achter de ideeën van Adolf Hitler en zijn Derde Rijk aanliep. Aan de kleine Koenraad wordt geleerd dat Joden vieze, vuile beesten zijn.
Na de geallieerde landing in Normandië vlucht de collaborerende familie richting Duitsland – en na het oprukken van de Russen weer de andere kant uit.
Zijn kinderogen worden daarbij rechtstreeks geconfronteerd met de absolute horror en de totale destructie van oorlog, beelden die onuitwisbaar in zijn geheugen gebrand worden.
Tinel weet zich uit het nazistische gedachtengoed te ontworstelen, en bouwde een intense vriendschap op met Simon Gronowski, een Joodse jongen die als enige van zijn familie de Holocaust wist te overleven.
Maar de pijn voor wat zijn familie deed is bij Tinel – ook nu hij de 90 gepasseerd is – nog altijd niet verdwenen.
‘THANK GOD FOR THE GIFT’ brengt de totaalwereld van Jan Hoet tot leven.Een wereld in het teken van kunst, waarin privé en professioneel door elkaar liepen. Een portret van een rusteloze ziel die enkel vooruit wou. Nooit stilstaan.
De documentaire toont het bijzondere parcours van topcurator Jan Hoet, evenals de controversiële mens achter dit parcours.
Hoet was een passioneel man met een onblusbare honger naar kunst, radicaal in zijn eerlijkheid en zijn geloof in de totale intellectuele en emotionele vrijheid.
Hij haalde kunst uit het museum en bracht haar naar de mens, naar het leven van alledag. Rode draad doorheen de film is het absoluut favoriete schilderij van Jan Hoet, het
15e-eeuwse Lam Gods.
In deze film neemt Whittle ons mee op een trip langs Venetië, Londen, Ayrshire, Sierra Leone en Barbados: plaatsen die verbonden zijn door de (gevolgen van de) transatlantische slavernij uit het verleden, en door het racisme dat in onze hedendaagse maatschappij nog altijd aanwezig is.
Whittle legt in ‘LAGAREH’ legt de focus ligt op de ervaringen, stemmen en daden van
zwarte en queer vrouwen, tegen de achtergrond van deze plaatsen van rouw en verlies. En doorheen haar film benadrukt ze het belang van familiebanden en compassie om het racisme te counteren.
‘TUSSEN HIER EN DAAR’ is een documentatie van het verhuizen van het ene huis naar het andere, 150 meter verderop.
Door een menselijke ketting te maken gaan de objecten door de handen van de verhuizers en maken zo even deel uit van de openbare ruimte.
In deze performance lijken toevallige passanten mee te spelen, continu in beweging van de ene plek naar de andere op het ritme van de stoplichten, terwijl ook zij tassen, dozen, kinderen en koffers met zich meedragen.
TUSSEN HIER EN DAAR Regie: Chloé Op de Beeck & Judith Herman B 2023, 14 min.
Vertoning in combinatie met
THE GIRL CHEWING GUM (John Smith)
Voor ‘THE GIRL CHEWING GUM’ filmde John Smith in 1976 de banale gebeurtenissen op een banale Londense straat – het kruispunt van Tottenham Road en Stamford Road, voor wie de plaats wil bezoeken.
Naast zijn fictiewerk heeft de Duitse filmmaker Wim Wenders (‘Paris, Texas’, ‘Der Himmel über Berlin’, ‘The End of Violence’ en het momenteel ook nog bij ons lopende ‘Perfect Days’) ondertussen ook al een enorm rijke en uitgebreide collectie aan sterke documentaires opgebouwd: o.a. over de ‘Buena Vista Club’, over Sebastao Salgado (‘The Salt of the Earth’), over Paus Franciscus (‘A Man of His Word’), choreografe Pina Bausch (‘Pina’).
Aan dat rijtje mag nu het monumentale ‘ANSELM’ toegevoegd worden, een geweldige, prachtige en poëtische film over leven en werk van zijn land- en generatiegenoot Anselm Kiefer.
Wenders volgde Kiefer gedurende twee jaar, en neemt ons mee op een tocht doorheen het magistrale werk van deze unieke kunstenaar, die op zijn enorme, 40 hectare grote domein in de buurt van Nimes een volstrekt eigen
universum geschapen heeft – geïnspireerd door poëzie (het werk van Paul Celan en Ingeborg Bachmann loopt als een rode draad door zijn werk), door de (Duitse) geschiedenis, door de kabbala, door alchemie, wetenschap, het oude Egypte en nog zoveel meer.
Kiefer heeft op 78-jarige leeftijd nog altijd de energie, de drive, de frisheid en de inspiratie van een hongerige tiener, en verplaatst zich al fluitend op de fiets Continue reading “Art & Film: ANSELM (Wim Wenders)” »
De Palestijnse kunstenaar, academiedirecteur en galerist Khaled Hourani had een droom: het meesterwerk ‘Buste de Femme’ van Pablo Picasso – diens artistieke antwoord op de Spaanse burgeroorlog – lenen van het Van Abbemuseum, om het tentoon te stellen in de International Academy of Art Palestine (IAAP) in Ramallah. Het zou de eerste keer worden dat een werk van de grootmeester in Palestina te zien zou zijn.
In 2011 gaat zijn droom in vervulling: het werk zal van Nederland naar Palestina gebracht worden.
Maar zelfs meesterwerken uit de kunstgeschiedenis blijken niet te kunnen ontsnappen aan
de grilligheden van de bezetting: wat in normale omstandigheden een gewone bruikleen van museum A aan museum B was geweest, verzandt hier in een meer dan twee jaar durend, quasi ondoordringbaar web van bureaucratie, logistieke problemen en praktische uitdagingen, met politieke, diplomatieke en zelfs militaire repercussies….
De première van ‘I.M. Beniti Cornelis’ was helemaal uitverkocht, maar voor wie er niet bij kon zijn organiseren we een een extra vertoning op DINSDAG 21 NOVEMBER om19u30!
Als bonus vertonen we in het voorprogramma (om19u00) ook twee prijswinnende kortfilms van de Mechelse filmclub Mecina: ‘EL GUERNICA’ (Herman Bonnyns & Guido De Coninck) en ‘LEVEN NA DE OORLOG’ van René Van Vaerenbergh.
Een gratis drankje is in het ticket inbegrepen!
—-
6 jaar geleden overleed de Mechelse kunstenaar-sjamaan Beniti Cornelis (1946-2017), een man met een zeer eigen signatuur en zelfs een eigen mythologie. Zelf zei hij over zijn werk: ‘Creativiteit is voor mij het reorganiseren van door intuitie verworven materiaal’. Hij was ook een estheet van het litteken, want in zijn werk zat altijd een zekere verscheurdheid.
Met deze film willen de makers Etienne Mylemans en Paul Amand een tribuut brengen aan de kunstenaar. Het is een portret gezien door de ogen van zij die hem het best gekend hebben: familie, vrienden, verzamelaars en galeriehouders.
Zijn werk wordt vanuit verschillende perspectieven onder de loep genomen, van context voorzien en muzikaal omlijst. Beniti’s echtgenote en zijn zoon praten over de man die hun leven kleur gaf; vrienden gidsen ons door zijn denkwereld, verzamelaars verklaren hun
De Vlaamse kunstenaar Luc Tuymans (1958) is internationaal één van de belangrijkste Belgische schilders. Tuymans wordt gevierd als de man die de schilderkunst terug op de agenda heeft geplaatst. In de oorlogszone die de internationale kunstwereld volgens hem is, beweegt hij zich met een hardnekkige argwaan.
We zien hem terwijl hij werkt aan een grote muurschildering, in zijn atelier, aan de tekentafel en als curator. Er is bij hem een continue zoektocht naar pakkende beelden, waar die ook vandaan mogen komen.
Zijn verleden spreekt door zijn schilderijen, maar ook door filmclips die hij maakte.
Tuymans neemt geen blad voor de mond, heeft een zeer uitgesproken mening en houdt zelf graag alle touwtjes in handen, iets wat duidelijk wordt dit duidelijk wanneer hij zijn grote overzichtstentoonstelling in het Palazzo Grassi in Venetië samenstelt…
‘ARGWAAN’ is geregisseerd door Jacques Servaes, van wie u bij ons eerder al de heerlijke docu ‘Ik Schilder Met Schilders’ kon zien, zijn portret van Adriaan Raemdonck, de uitbater en niet aflatende bezieler van galerie De Zwarte Panter.
Hey: én het Filmhuis-slotfeest, én het bruisende openingsfeest van de unieke expo ‘Indépendance Cha Cha’, én een Art & Film-feest én een swingende afsluiter van het Afrika FilmfestivalALLEMAAL TEGELIJK meemaken voor de prijs van één ticket?
Dat kan dit jaar!
Yep, op dinsdag 27 juni sluiten we ons seizoen af met de muziekfilm ‘SOUL POWER’, gevolgd door ons Indépendance Cha Cha-slotfeest.
Om met de film te beginnen: ‘SOUL POWER’ is een documentaire over het muziekfestival dat in 1974 in Kinshasa georganiseerd werd aan de vooravond van de beroemde/beruchte ‘Rumble in the Jungle’-bokskamp tussen Mohammed Ali en George Foreman, de kamp om de wereldtitel die door de Congolese (of toen nog: Zaïrese) dictator Mobutu Sese Seko naar Afrika gehaald was.
In het zog van de boksers waren een stel muzikale sterren meegekomen voor een omkaderend muziekfestival dat het beste van de zwarte Amerikaanse muziek moest verenigen met de grootste Afrikaanse vedetten.
Een cocktail van pure muzikale Black Power, met alleen maar topkwaliteit: Sister Sledge! Bill Withers! Miriam Makeba! BB King! Celia Cruz! The Spinners!
En als top of the bill: James Brown, the Godfather of Soul! The Hardest Working Man in Showbusiness!
Helaas bleek de organisatie van het festival al even chaotisch als die van Woodstock: zo had Mobutu de verkeerde datum op de kaartjes laten drukken, bleek security om de massa in goede banen te leiden angstwekkend afwezig, liep de technische kant van de zaak aan alle kanten in de soep en zien we de man die (waarschijnlijk) de leiding van het festival in handen had de hele film lang op zoek zijn naar ene Shimpupu, die constant onvindbaar blijkt, hoe vaak De Baas ook ‘Alan to base!’ in zijn overmaatse walkie-talkie roept.
Bovendien hielp het niet dat de bokswedstrijd moest uitgesteld worden door een blessure van Foreman, waardoor het concert opeens een alleenstaand event werd.
Gelukkig zijn de muzikanten en de fans wél in absolute topvorm, met als hoogtepunt de allesverpletterende show van James Brown en zijn Mighty JB’s,
Het beeldmateriaal van het concert (voor en achter de schermen) lag meer dan 30 jaar ergens op een plank te verkommeren, wat ervoor zorgde dat de film bij momenten even wild en ongeorganiseerd oogt als het festival zelf.
Maar dat doet voor één keer volstrekt niet terzake, of verhoogt zelfs de pret: laat u gewoon meedrijven op de Congolese chaos, geniet ondertussen van het enthousiasme van het publiek en van de stomende funk en afro van de muzikanten, en alles komt goed.
Na de slotfilm bieden we ons publiek traditioneel een drankje, een hapje én een stevige muzikale extra aan.
James Brown was helaas niet meer te boeken als muzikale act, maar hey: dan zorgen we met de hulp van Academie Mechelen en Het Paradijs toch gewoon zélf voor een funky Afrikaans feestje, gebouwd rond het thema van de ‘INDEPENDANCE CHA CHA’.
‘Indépendance Cha Cha’?
Welja, dat legendarische Congolese rumba-nummer van Le Grand Kallé geeft immers ook zijn naam aan de kunstexpo die Het Paradijs organiseert naar aanleiding van de onafhankelijkheidsdagen van Congo, Rwanda en Burundi.
Met werk van o.a. David Katshiunga, Chris Joris, Vévé ‘Shake’ Mazimpaka, Kirezi Kalisa en Eveline Bumba, en allemaal te zien van 30 juni tot 23 juli in galerie Bleekstraat 7).
Allen daarheen, maar natuurlijk niet na éérst langs ons slotfeest gepasseerd te zijn.
En daarna: op naar Filmhuisseizoen 45!
SOUL POWER Regie: Jeffrey Levy-Hinte USA 2008, 91 min.
+ Gevolgd door het Indépendance Cha Che-Filmhuis-slotfeest!
Filmhuis vertoonde deze film op: - DINSDAG 27 JUNI 2023 om 20u00