Aangezien vandaag de Zoo weer open mocht, nemen we u in CINEMA CORONA vandaag mee op een uitstapje naar de menselijke dierentuin.

En om al die rare vogels, arme schapen, domme kalveren en koppige ezels te portretteren is er geen betere observator dan de Nederlandse documentairemaker Bert Haanstra: vandaag helaas bijna vergeten, maar tijdens zijn leven (1916-1997) een regisseur die met een Oscar, een Gouden Beer én een Grand Prix in Cannes bekroond werd.
De man was bovendien bevriend met Jacques Tati, met wie hij aan ‘Trafic’ werkte.

Hoog tijd om Haanstra te herontdekken dus, en dat doen we met ‘ALLEMAN’, een documentaire waarin hij op komische wijze het Nederland van 1963 portretteerde, en waarmee hij toen een enorme hit scoorde (het zou de best scorende Nederlandse documentaire aller tijden worden).

Wat we zien is eigenlijk niks speciaals – Nederlanders op de markt, Nederlanders op café, Nederlanders op het strand, Nederlanders aan het werk, Nederlanders in het stadion, Nederlanders in de kerk, Nederlanders op het carnaval… – maar door zijn scherp oog voor komedie weet Haanstra van elke alledaagse scène toch iets fascinerends en grappigs te maken.
Bovendien worden zijn beelden begeleid door droogkomische commentaar van geestesgenoot en collega-mensenobservator Simon Carmiggelt, die de teksten schreef en zelf insprak.
De soundtrack is van Otto Ketting.

Wat de film extra interessant maakt is dat hij dateert uit 1963, net voor de provo’s en hippies Holland een compleet ander en veel rebelser imago zouden geven: wat we hier zien oogt dus een stuk kneuteriger dan wat we ons doorgaans bij ‘Nederland in de jaren zestig’ voorstellen.
In dat opzicht is het zeer boeiend om ‘ALLEMAN’ te bekijken in combinatie met  ‘EEN FOTOGRAAF FILMT AMSTERDAM’, een kleine twintig jaar later gemaakt door Ed van der Elsken.

‘ALLEMAN’ werd bekroond met de Gouden Beer op het Festival van Berlijn, en genomineerd voor een BAFTA Award én de Oscar voor Beste Documentaire.

De Nederlandstalige versie, met de tekst en stem van Simon Carmiggelt:

De Engelstalige versie (‘THE HUMAN DUTCH’), in excellente 4K beeldkwaliteit, maar helaas zonder commentaar van Simon Carmiggelt; Haanstra sprak hier zelf de Engelse tekst in (doorklikken naar YouTube om de film te zien).

BONUS: ‘ZOO’, een grappige korte film van Haanstra over Artis, de zoo van Amsterdam. Of beter gezegd: over de mensen die die zoo bezoeken.
Gemaakt in 1961, de muziek is van Pim Jacobs.

De website van Bert Haanstra: http://www.berthaanstra.nl/nieuws.html