CINEMA CORONA #54: TRIPPING WITH ZHIRINOVSKY (Pawel Pawlikowski)

Quarantainedag 54!Tripping_With_Zhiirinovsky

Voor hij prachtfilms als ‘Cold War’ en ‘Ida’ maakte, regisseerde Pawel Pawlikowski jarenlang even schitterende documentaires voor de BBC.

Zie bijvoorbeeld zijn ‘TRIPPING WITH ZHIRINOVSKY’, een docu uit 1995 waarin hij de toen angstwekkend snel opkomende extreem-nationalistische populist-politicus Vladimir Zhirinovsky volgde tijdens een bizarre verkiezingstrip met een boot op de Volga.

De film en de trip beginnen met droogkomisch in beeld gebrachte ‘In de Gloria’-toestanden: de organisatie van Zhirinovsky’s campagne is ronduit knullig en kneuterig, het decor is dat van een extreem verpauperd land, het publiek lijkt schaars en ongeïnteresseerd, en Zhirinovsky zelf heeft de onaantrekkelijke uitstraling van een humorloze, stijlloze en hondsbrutale bully.

Bovendien doet hij ronduit krankzinnige beloftes: de werkloosheid? Zal hij meteen oplossen! De dakloosheid? Binnen de twee maand verdwenen! Verder zal hij aan iedereen leningen verschaffen, die ze op eigen tempo mogen terugbetalen.
Hoe hij dat gaat doen? Geen idee!
En wie dat allemaal gaat betalen? Duitsland!
O ja: hij belooft ook dat àls hij verkozen wordt, ze nooit meer zullen moeten gaan stemmen.
Ondertussen zit hij openlijk voor de camera te bedenken welke leugens hij kan verspreiden om zijn tegenstanders in diskrediet te brengen, en brengt hij – hoewel hij zelf geen druppel alchohol drinkt – zijn eigen wodkamerk in de handel.
Kortom: what’s not to like?

Maar zie: hoe waanzinniger zijn uitspraken en hoe krankzinniger zijn beloftes, hoe populairder hij wordt (in die mate dat hij uiteindelijk maar op een zucht van het presidentschap zal stranden).

‘Tripping with Zhirinovsky’ (het ‘tripping’ uit de titel kan op twee manieren vertaald worden, want het is inderdaad een hallucinante trip) geeft een tegelijk komisch en angstwekkend beeld van populisme in actie, en is in deze Trump-tijden bijgevolg nog altijd verrassend actueel. En nog altijd even lach- als angstwekkend.

CINEMA CORONA #182: Art & Film: THE GREATEST LIVING PAINTER?

Willem_de_KooningUPDATE: deze film was maar tijdelijk beschikbaar en is niet meer online te bekijken.
Maar u kunt nog tal van andere boeiende kunstdocu’s vinden in onze  Art & Film-reeks in samenwerking met Academie Mechelen.

—-
In 1988 werd de Amerikaans-Nederlandse schilder Willem de Kooning gediagnosticeerd met de ziekte van Alzheimer.

Maar die onherroepelijk voortschrijdende mentale aftakeling (noch het feit dat hij een jaar later wettelijk uit zijn rechten werd ontheven, of het feit dat hij zelfs zijn naasten niet meer herkende) konden hem er niet van weerhouden te blijven schilderen.

De schilderijen uit zijn laatste levensjaren zorgden dan ook meteen voor een stevige controverse, zowel binnen zijn vriendenkring als in de bredere kunstwereld: de enen vonden het de beste werken van de beste (toen) nog levende schilder – levendiger, kleurrijker en unieker dan zijn werk van de jaren voordien.

Voor de anderen zijn het mechanisch gemaakte werken waarin door zijn ziekte per definitie de broodnodige ideeën, originaliteit of inhoud ontbreken: ze zijn gemaakt door iemand die zelfs niet meer wéét dat hij kunstenaar is, door iemand die de werken die hij zélf gemaakt heeft niet eens zou herkennen.

Bovendien was de Kooning – als de vaandeldrager van het abstract expressionisme – op dat moment ook één van de prijzenkampioenen op de internationale kunstmarkt, met doeken die vlotjes over de 20 miljoen dollar gingen: er werd dan ook vermoed dat zijn omgeving de werken uit de Alzheimer-periode van de markt hield om de prijzen op te kunnen drijven, zonder dat de Kooning enig besef had van wat er rond hem allemaal gebeurde…

In ‘THE GREATEST LIVING PAINTER?’ – gemaakt in 1995, twee jaar voor zijn overlijden – wordt niet alleen de hele carrière van Willem de Kooning geschetst, maar komt men door zijn Alzheimer ook onherroepelijk bij de vraag uit wat de woorden als ‘artiest’, ‘originaliteit’ of ‘genie’ nu precies betekenen.