CINEMA CORONA #95: 13th (Ava DuVernay)

13th_Ava_DuVerayQuarantainedag 95!

Een cijfer: de bevolking van de Verenigde Staten is goed voor ongeveer 5 procent van de wereldbevolking, maar toch telt het land op zijn eentje maar liefst een kwart van alle gevangenen op aarde.

Een getal dat niet echt in overeenstemming te brengen is met het ‘Land of the Free’-imago dat het zo graag wil uitdragen.

Nog een cijfer: in 1970 waren er 200.000 gevangenen in de VS, nu zijn dat er twee miljoén.
Maar één zaak is dan weer al meer dan honderd jaar hetzelfde gebleven: de zwarte gevangen zijn een ruim oververtegenwoordigde groep in de gevangenisbevolking.

In ’13th’ zoekt regisseuse Ava DuVernay uit hoe al die puntjes en cijfers met elkaar verbonden kunnen worden tot één logische lijn, en komt uit bij het dertiende amendement van de Amerikaans grondwet: dat schafte officieel de slavernij af in de Verenigde Staten, maar liet wel de deur op een kier voor één bevolkingsgroep: veroordeelde misdadigers.

Dat kleine achterpoortje in de grondwet werd meteen na de afschaffing van de slavernij massaal misbruikt: zwarten werden in het zuiden met duizenden tegelijk de gevangenis ingegooid voor de meest onnozele ‘vergrijpen’ (zoals ‘loitering’ of ‘vagrancy’, – letterlijk vertaald ‘rondhangen’ en ‘landloperij’), waarna men hen wettelijk als gratis werkkrachten in  chain gangs kon inzetten om het zuiden na de Burgeroorlog weer op te bouwen.
Het enige verschil: ze heetten ze nu niet langer ‘slaven’, maar ‘criminelen’.

De presidenten Nixon, Reagan en Bush lieten met hun ‘law & order’- en ‘war on drugs’-campagnes de gevangenisbevolking massaal stijgen, zonder dat de misdaad daalde, laat staan dat het drugsprobleem ermee opgelost werd – wel integendeel!
En de Democraten zetten die politiek alleen maar verder: zo was er bijvoorbeeld Bill Clinton, die met zijn ‘3 Strikes And You’re Out’-wet wou bewijzen dat hij even hard kon zijn als de Republikeinen.

Tegenwoordig is daar nog bijgekomen dat veel gevangenissen in de VS geprivatiseerd zijn: yep, mensen opsluiten is nu opeens big business, met alle perfide gevolgen vandien.

’13th’ dateert uit 2016, maar is in het licht van de recente protestgolf na de dood van George Floyd zéér actueel, en een ware eye opener voor wie zich nog altijd zou afvragen waar al dat Black Lives Matters-protest in de VS zo opeens vandaan komt…

Bekroond met drie Emmy Awards en een Oscarnominatie voor Beste Documentaire.

Een interview met regisseuse Ava DuVernay: